Actueel
Duurzame oplossing voor eindverwerking slib
Een kerntaak van de Nederlandse waterschappen is het zuiveren van water. Daarbij blijft zuiveringsslib over als restproduct. Voor het transport en de eindverwerking van dit slib organiseerden de noordelijke waterschappen Noorderzijlvest, Hunze en Aa’s en Drents Overijsselse Delta in 2019 een gezamenlijke aanbesteding. Met deze aanbesteding werd een oplossing gezocht voor het gebrek aan verwerkingscapaciteit, waardoor er enkele jaren zelfs slib gestort moest worden.
GMB BioEnergie pakte samen met EEW (Energy from Waste) deze handschoen op. Dit resulteerde in een nieuw bedrijf: Slibverwerking Noord Oost Nederland (SNON). Gert Jan Bennink, salesmanager EEW en Bart Wicherink, commercieel manager GMB BioEnergie vertellen over de vernieuwende samenwerking tussen beide marktpartijen.
Ambitieuze oplossing
Bij de aanbesteding was een belangrijke eis dat de eindverwerking zo duurzaam mogelijk zou worden uitgevoerd. Om marktpartijen daartoe voldoende investeringsruimte te bieden, werd een contract van 20 jaar aangeboden. Dit hielp de beide bedrijven om een ambitieuze oplossing aan te bieden. Gert Jan: “We kunnen deze stappen zetten omdat de waterschappen, met een looptijd van 20 jaar, een langere contractduur boden dan gebruikelijk is. Want de totale investeringen gaan richting de 70-75 miljoen euro. Dat is alleen rendabel bij een langjarige leveringsgarantie.“
Vanaf links: Bart Wicherink, directeur GMB BioEnergie Gerrit-Jan van de Pol en Gert Jan Bennink
Duurzaamheidswinst
Gert Jan: “We hebben als EEW in Delfzijl een afvalenergiecentrale met drie verwerkingslijnen. In de geplande vierde lijn verwerken wij het zuiveringsslib zodanig, dat we netto energie produceren voor omliggende bedrijven in de vorm van stoom. We voegen ontwaterd slib van waterschappen en het biologisch gedroogde slib dat GMB levert samen tot en brandbare mix. Anders dan bestaande slibverbranders hoeven wij hierdoor het slib bijna niet voor te drogen. Zo realiseren wij een enorme energiebesparing van vele miljoenen kubieke meters aardgas en behalen we een grote CO2-reductie. Op dit moment loopt het vergunningstraject en wij verwachten dat wij in 2024 de nieuwe installatie in bedrijf kunnen nemen.”
Bart: “Daar bovenop komt de besparing in het transport. We maken namelijk voor het slibvervoer gebruik van HVO, een biodiesel die 80% minder CO2-uitstoot heeft plus een veel lagere uitstoot van schadelijke emissies zoals fijnstof, NOx, roet en zwavel.”
EEW Delfzijl
Jaarlijks 86.000 ton slibkoek verwerken
De aanleiding voor de samenwerking was de omvang en de complexiteit van de uitvraag. Bart: “Gert Jan en ik kenden elkaar al langer. Omdat EEW en GMB de uitvraag geen van beide zelfstandig aankonden, besloten we om samen op te trekken.”
Gert Jan: “Voor de uitvoering van de samenwerking hebben we Slibverwerking Noord Oost Nederland (SNON) opgericht. Dat is een nieuw bedrijf waarin we samen participeren. Binnen de samenwerking blijft GMB het slib van Waterschap Drents Overijsselse Delta verwerken en is EEW verantwoordelijk voor de verwerking van het slib van Waterschap Noorderzijlvest”.
Daarbij gaan we jaarlijks naar verwachting ca 86.000 ton slibkoek verwerken, mét terugwinning van fosfaat. We hebben namelijk de verplichting op ons genomen om vanaf 2026 de fosfaten terug te winnen uit de assen die na verbranding overblijven. We hebben daarvoor al meerdere oplossingen bedacht en we onderzoeken nu welke methode het beste resultaat oplevert.”
Met deze fosfaatterugwinning lopen we in Europa voorop, vertelt Bart: “Opgeteld bij de netto energieproductie bij de nieuwe installatie in Delfzijl, zetten we met SNON op het gebied van duurzaamheid hele mooie stappen.”
Biogranulaat
Bart: “Daarnaast hebben EEW en GMB een langjarig contract gesloten voor de jaarlijkse verwerking van 50.000 ton biogranulaat. Biogranulaat is het product dat overblijft nadat slib gecomposteerd is. Met dit contract met EEW hebben wij een verwerkingsovereenkomst gesloten voor de verwerking van circa 50% van onze biogranulaatproductie. Bovendien verminderen we hiermee het transport, waarmee we duurzaamheidswinst behalen. Voor EEW is bovendien een groot deel van de benodigde input in een werkgang gecontracteerd.”
Kan niet wachten om te beginnen
De afgelopen periode hebben de heren samen met collega’s hard gewerkt aan de voorbereidende werkzaamheden. Bart: “De voorbereidingsfase was interessant, maar ook erg intensief. Je hebt met veel partijen te maken en het gaat over een lange termijn verplichting, inclusief innovatieve oplossingen. Dan moet je dus veel zaken uitzoeken en goed vastleggen. Maar daar zijn we altijd samen goed uitgekomen. Ik kan eigenlijk niet wachten tot we kunnen beginnen om met de echte daadwerkelijke slibverwerking aan de gang te gaan!”
Samenwerken als ketenpartners
De goede samenwerking is een kenmerk van dit traject. Bart: “We denken en werken heel sterk vanuit de ketengedachte. Waarbij we echt samenwerken als ketenpartners, in plaats van een traditionele klant-leverancier gedachte. Een mooi voorbeeld is dat Noorderzijlvest ons betrekt bij haar slibopslag en -verlading. De wijze waarop het overnamepunt wordt ingericht, heeft directe invloed op de vrachtwagens die wij daarvoor inzetten. Dan is het erg prettig dat wij worden betrokken bij het bedenken van een optimale oplossing.”
Goede samenwerking tussen waterschappen en marktpartijen
Bart en Gert Jan zien de samenwerking met veel vertrouwen tegemoet. Gert Jan: “Wij zijn trots dat wij als marktpartijen onze verantwoordelijkheid kunnen nemen om tot een goede en duurzame oplossing te komen voor de slibverwerking. Het is bijzonder prettig dat we waterschappen daartoe zowel in de uitvraag als in de samenwerking de ruimte bieden om onze kennis en expertise optimaal in te zetten. Bart bevestigt dit: “Wat mij betreft is dit een heel mooi voorbeeld van een goede samenwerking tussen waterschappen en marktpartijen.”